Zasady i tryb przyznawania dodatków mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1335).
1. wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego
(w którym należy poświadczyć wydatki ponoszone w związku z utrzymaniem zajmowanego lokalu mieszkalnego)
2.deklarację o dochodach netto za okres trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku
Dodatek mieszkaniowy nie ma charakteru uznaniowego, lecz przyznawany jest według zasad ściśle określonych przepisami prawa i przysługuje:
– najemcom oraz podnajemcom lokali mieszkalnych,
– członkom spółdzielni mieszkaniowych zamieszkującym na podstawie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego,
– osobom zajmującym lokale mieszkalne w budynkach stanowiących ich własność właścicielom lokali mieszkalnych,
– innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem – osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny lub socjalny.
Kryteria i warunki udzielenia pomocy:
Art. 3. 1. Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, o którym mowa w art. 2 ust. 1, jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku
o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie:
1) jednoosobowym – 40%,
2) wieloosobowym – 30%
– przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, z uwzględnieniem art. 6 ust. 8 i art. 7 ust. 6, aktualna kwota przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej obowiązującego od 09.02.2024 r. wynosi – 7.155,48 zł.
Obowiązujące kryterium dochodowe w gospodarstwach:
1) jednoosobowym – 40% z kwoty 7.155,48 zł = 2.862,19 zł
2) wieloosobowym – 30% z kwoty 7.155,48 zł = 2.146,64 zł
Normatywna powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) uprawniająca do korzystania z dodatku mieszkaniowego w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego wynosi:
• 35 m2 – dla 1 osoby,
• 40 m2 – dla 2 osób,
• 45 m2 – dla 3 osób,
• 55 m2 – dla 4 osób,
• 65 m2 – dla 5 osób,
lokalu o 5 m2.
W przypadku, gdy w lokalu mieszkalnym zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku lub osoba niepełnosprawna, jeżeli niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju, normatywną powierzchnię powiększa się o 15 m2. Wskazanie o uprawnieniu do oddzielnego pokoju orzekają powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności.
Za dochód uważa się dochód w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
Dochód, po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób, oznacza:
-
przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
-
dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
-
inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych:
-
renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
-
renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
-
świadczenie pieniężne, dodatek kompensacyjny oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
-
dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
-
świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
-
ryczałt energetyczny, emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939–1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
-
renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939–1945, otrzymywane z zagranicy,
-
zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
-
środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
-
należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
-
należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
-
należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Służby Więziennej, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,
-
dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne,
-
alimenty na rzecz dzieci,
-
stypendia doktoranckie przyznane na podstawie art. 209 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, stypendia sportowe przyznane na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie oraz inne stypendia o charakterze socjalnym przyznane uczniom lub studentom,
-
kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
-
należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
-
dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
-
dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
-
ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
-
ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003–2006,
-
świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
-
dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
-
dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
-
renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
-
zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
-
świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
-
pomoc materialną o charakterze socjalnym określoną w art. 90c ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz świadczenia, o których mowa w art. 86 ust. 1 pkt 1–3 i 5 oraz art. 212 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
-
kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8–10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
-
świadczenie pieniężne określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych,
-
świadczenie rodzicielskie,
-
zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
-
stypendia dla bezrobotnych finansowane ze środków Unii Europejskiej,
-
przychody wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenia zdrowotne.
W przypadku posiadania tytułu prawnego do gospodarstwa rolnego dochód z tego gospodarstwa ustala się na podstawie powierzchni gruntów w hektarach przeliczeniowych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ostatnio ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 333).
Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, w przypadku prowadzenia działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.), ustala się na podstawie oświadczenia wnioskodawcy lub zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
Wymagane dokumenty:
1. Wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego ( potwierdzony przez zarządcę budynku)
2. Tytuł prawny do zajmowanego lokalu (do wglądu)np.
– umowa najmu
– akt notarialny
– umowa użyczenia itp.
3. Wydatkami są:
-czynsz,
-opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej,
-zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną,
-odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego,
-opłaty za energię cieplną, wodę, odbiór nieczystości stałych i płynnych,
-wydatek stanowiący podstawę obliczenia ryczałtu na zakup opału
4. Zaświadczenia o dochodach (oryginał) – z 3 ostatnich miesięcy, poprzedzających miesiąc, w którym składany jest wniosek, np.
– zaświadczenia o dochodach z miejsca pracy, umów zleceń, lub dzieło (po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenia chorobowe),
– dokument potwierdzający osiągane przychody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej: (np. książka przychodów i rozchodów, ewidencja sprzedaży lub inne) – dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą
– odcinki renty, emerytury lub zaświadczenie z ZUS o wysokości pobranych świadczeń,
– zaświadczenia o wysokości pobranych wszelkich świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych,
– zaświadczenie z uczelni o wysokości pobranego stypendium naukowego, socjalnego lub innych świadczeń (dotyczy osób uczących się),
– zaświadczenie o wysokości pobranego zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego lub wynagrodzenia za staż (dotyczy osób pobierających takie świadczenie)
– zaświadczenie o wysokości dochodu z gospodarstwa rolnego – (z danej gminy, gdzie znajduje się pole)
5. Zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy (oryginał) – dotyczy osób bezrobotnych – potwierdzające rejestrację – dotyczy osób bez prawa do zasiłku. Osoby te zobowiązane są osobiście złożyć oświadczenie na temat źródła utrzymania.
6. W przypadku osób rozwiedzionych, żyjących w separacji lub takich, które podały współmałżonka o wypłatę świadczeń alimentacyjnych:
– wyrok sądu dot. rozwodu lub separacji lub jego odpis (oryginał),
– wyrok sądu dot. zasądzonych świadczeń alimentacyjnych lub jego odpis (oryginał),
– zaświadczenie od komornika dot. skuteczności ściągania świadczeń alimentacyjnych (oryginał)
Tryb załatwienia sprawy:
Dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6-ciu miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku, w drodze decyzji administracyjnej, wydanej w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku.
Tryb odwoławczy:
Od decyzji służy prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Zamościu w terminie 14 dni od daty doręczenia decyzji.
Uwagi:
Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między 100% naliczonych i ponoszonych wydatków na normatywną powierzchnię użytkową lokalu a wydatkami poniesionymi przez wnioskodawcę określonymi procentowo wskaźnikiem od dochodów gospodarstwa domowego w zależności od ilości osób.
Wysokość przyznanego dodatku stanowi różnicę pomiędzy wydatkami na normatywną powierzchnię użytkową lokalu a wydatkami poniesionymi przez wnioskodawcę w wysokości :
15 % dochodów w gospodarstwie jednoosobowym
12 % dochodów w gospodarstwie 2-4-osobowym
10 % dochodów w gospodarstwie 5-osobowym i większym
Jeżeli jednak średni miesięczny dochód na osobę jest równy lub wyższy od 40% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (czyli 2.862,19 zł) w gospodarstwie jednoosobowym i 30 % kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (czyli 2.146,64 zł) w gospodarstwie wieloosobowym, do celów obliczenia dodatku przyjmuje się wydatki poniesione w wysokości:
20 % dochodów w gospodarstwie jednoosobowym,
15 % dochodów w gospodarstwie 2-4 osobowym
10 % dochodów w gospodarstwie 5 osobowym i większym
Wysokość dodatku mieszkaniowego nie może przekraczać 70% wydatków przypadających na na normatywną powierzchnię zajmowanego lokalu mieszkalnego.
Jeżeli lokal mieszkalny nie jest wyposażony w instalację doprowadzającą energię cieplną do celów ogrzewania, instalację ciepłej wody lub gazu przewodowego z zewnętrznego źródła znajdującego się poza lokalem mieszkalnym, wnioskodawcy przysługuje ryczałt na zakup opału.
Dodatek mieszkaniowy wypłaca się w terminie do dnia 10 każdego miesiąca z góry zarządcy domu lub osobie uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny, a osobie będącej właścicielem domu jednorodzinnego dodatek mieszkaniowy wypłaca się w całości do rąk wnioskodawcy.
Przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, samodzielnie zajmującą lokal albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby.
Druki wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego wydawane są w Ośrodku Pomocy Społecznej w Janowie Lubelskim, ul. Bohaterów Porytowego Wzgórza 23, tutaj również udzielane są wszelkie informacje dotyczące ich wypełnienia.