Kiedy mówimy o przemocy w rodzinie?

Przemoc w rodzinie to jednorazowe lub powtarzające się działanie bądź zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność (w tym seksualną), powodujące szkody na ich zdrowi psychicznym lub fizycznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób doznających przemocy.

Kogo dotyczy przemoc w rodzinie?

Członkami rodziny w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów prawnych (art. 115§11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. – Kodeks karny, Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) są:

1.      wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie);

2.      zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki);

3.      małżonkowie;

4.      rodzeństwo;

5.      powinowaci w tej samej linii lub stopniu (krewni małżonka);

6.      osoby przysposobione i ich małżonkowie;

7.      osoby pozostające we wspólnym pożyciu.

Formy przemocy domowej:

1.      PRZEMOC FIZYCZNA – naruszenie nietykalności cielesnej: jest ona intencjonalnym zachowaniem powodującym uszkodzenia ciała lub noszącym takie ryzyko, np. popychanie, szarpanie, duszenie, policzkowanie, uderzanie, klepanie, ciągniecie, szturchanie etc.

• możliwe skutki przemocy fizycznej:
• uszkodzenie ciała tj. urazy, złamania, stłuczenia, siniaki;
• choroby w wyniku powikłań i stresu;
• zespół stresu pourazowego;
• życie w ciągłym stresie i poczuciu zagrożenia;
• napady paniki.

2.      PRZEMOC PSYCHICZNA – naruszenie godności osobistej: zawiera przymus  i groźby, np. obrażanie, wyzywanie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, nieliczenie się z czyimś zdaniem, obwinianie, lekceważenie wyśmiewanie (np. poglądów, przekonań, religii), ograniczanie kontaktów, używanie wulgarnych epitetów, zawstydzanie, groźby.

możliwe skutki przemocy psychicznej:

• zniszczenie poczucia mocy sprawczej ofiary;
• zaburzenie poczucia własnej wartości;
• osłabienie fizycznych i psychicznych zdolności stawiania oporu;
• odizolowanie od zewnętrznych źródeł wsparcia.

3.      PRZEMOC SEKSUALNA – naruszenie intymności: polega na zmuszaniu osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowanie aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma otaczającej jej rzeczywistości – bez pytania jej o zgodę; przymus może polegać na bezpośrednim użyciu siły lub emocjonalnym szantażu, np. wymuszenie pożycia, gwałt, obmacywanie, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, sadyzm w pożyciu.

możliwe skutki przemocy seksualnej:

• obrażania fizyczne (ból, cierpienie);
• obniżona samoocena;
• utrata poczucia atrakcyjności;
• zaburzenia seksualne (lęk, oziębłość);
• ogólna niechęć do przedstawicieli płci sprawcy przemocy.

4.      PRZEMOC EKONOMICZNA – naruszenie własności: wiąże się z celowym niszczeniem czyjejś własności, pozbawieniem środków lub stwarzanie warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne do przeżycia potrzeby, np. niszczenie rzeczy, włamanie do zamkniętego osobistego pomieszczenia, kradzież, używanie czyichś rzeczy bez pozwolenia, dysponowanie czyjąś własnością, brak partycypacji w kosztach utrzymania wspólnego gospodarstwa domowego, celowe niepodjęcie pracy zarobkowej, zmuszanie do zaciągania kredytów.

możliwe skutki przemocy ekonomicznej:

• całkowita zależność finansowa od sprawcy przemocy;
• niezaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych;
• znalezienie się bez środków do życia.

5.      ZANIEDBANIE – naruszenie obowiązku opieki ze strony osób bliskich: jest formą przemocy ekonomicznej i polega m.in. na nie dawaniu środków na utrzymanie, pozbawienie pożywienia, ubrania bądź schronienia, brak pomocy  w chorobie, nie udzielenie pomocy, niewłaściwe wykonywanie obowiązków rodzicielskich.

możliwe skutki przemocy zaniedbania:

• zniszczenie poczucia własnej wartości;
• osamotnienie;
• śmierć.