Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowie Lubelskim

Transformacja ustrojowa w Polsce po 1989 roku rozpoczęła w Polsce nową erę. Jednak poza pozytywnymi efektami przyniosła za sobą także wiele negatywnych skutków. Idące zmiany w gospodarce i polityce społecznej nie zawsze przynosiły pozytywne efekty i skutki. Na czoło wysunęło się bezrobocie, które nie tylko pozbawiło pracy tysięcy osób, ale także w większości z nich uniemożliwiło powrót na rynek pracy. Brak zatrudnienia oznacza utratę dochodów co z kolei uniemożliwia zaspokajanie podstawowych potrzeb we własnym zakresie i prowadzi do zubożenia rodzin oraz ich marginalizacji w środowisku lokalnym. Zmiany pociągnęły za sobą również przeobrażenia w polityce społecznej. Ustawa o pomocy społecznej z 1990 r. określiła cele pomocy oraz jej zadania. Wśród głównych zadań – poza tworzeniem warunków organizacyjnych funkcjonowania pomocy, analizę zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej oraz przyznawaniem i wypłacaniem przewidzianych ustawą świadczeń. Ustawodawca wskazał także konieczność pobudzania społecznej aktywności w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb życiowych rodzin. Podstawą tych działań musi stać się wspieranie i wzmacnianie nie tylko osób i rodzin ale również grup i społeczności lokalnych. Powinno to odbywać się w myśl zasady - „Pomóż mu aby sam sobie pomógł”, która wskazuje, że każdy człowiek jest istotą odpowiedzialną, wyposażoną w niezbywalne prawo do samostanowienia o sobie i swoim losie. Współczesna pomoc społeczna powinna działać ze świadomym udziałem osób i rodzin w postępowaniu naprawczym i winna dążyć ku temu, żeby zmienić „biernych podopiecznych” w aktywnych, odpowiedzialnych partnerów. Pracownicy socjalni mają za zadanie wydobywać z bierności, motywować, pobudzać do działania, zachęcać do aktywnego uczestnictwa w życiu lokalnym.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Janowie Lubelskim dostrzegł szansę i rozwój swojej działalności poprzez wdrażanie i propagowanie programu „Centrum Aktywności Lokalnej CAL”.
Praca metodą CAL oznacza:

posiadanie lub stworzenie realnego, fizycznego miejsca, które będzie służyć ożywaniu i integracji społeczności lokalnej (miejscem takim może być siedziba instytucji),
rozpoznanie środowiska lokalnego w formie opracowanej „Mapy zasobów i potrzeb środowiska lokalnego”,
tworzenie w środowisku koalicji na rzecz pracy w środowisku i wokół problemów,
inicjowanie ruchów samopomocowych i obywatelskich,
promowanie i wdrażanie pracy wolontarystycznej i zespołowej,
inicjowanie lokalnych akcji i wydarzeń,
działania w oparciu o programy i projekty.

Realizacja programu pozwoli na rozszerzenie oferty usług świadczonych przez OPS oraz umożliwi wszystkim mieszkańcom angażowanie się w działania na rzecz potrzebujących i najuboższych. Dodatkowo umożliwi korzystanie ze wsparcia wszystkim potrzebującym be względu na ich sytuację materialną. Dzięki zaplanowanym działaniom można przełamać stereotyp ośrodka, który zajmuje się „rozdawnictwem pieniędzy”. Chcielibyśmy aby ośrodek stał się centrum pośrednictwa i aktywności lokalnych partnerów.
Podstawą działań był udział w szkoleniu CAL 3 pracowników OPS od marca 2006 roku do czerwca 2007 roku. Od tej chwili OPS stara się zmienić swój wizerunek oraz wdrożyć nowe metody pracy i innowacyjne działania.

Podstawą wszelkich działań było przygotowanie i zinwentaryzowanie sił tkwiących w środowisku (zasoby ludzkie i instytucjonalne) w formie mapy zasobów i potrzeb. Zostały przeprowadzone badania wśród mieszkańców (potrzeby, oczekiwania).
Realizacja programu CAL to nie tylko dawanie, spełnianie żądań ale przede wszystkim aktywizowanie samych mieszkańców i mobilizowanie do działania oraz włączanie ich w rozwiązywanie problemów z jakimi się borykają. Mobilizacja mieszkańców odbywa się przede wszystkim przez inicjowanie działań wolontarystycznych i samopomocowych. Ważnym momentem było wdrożenie wolontariatu oraz podpisanie deklaracji o współpracy wolotarystycznej z innymi instytucjami działającymi na terenie gminy Janów Lubelski. Mając na względzie fakt, że wszelkie działania CAL mają być prowadzone we współpracy z innymi instytucjami w Ośrodku Pomocy Społecznej został powołany Zespół Interdyscyplinarny na rzecz profilaktyki środowiskowej oraz sytuacji kryzysowej. Jego podstawowym celem jest koordynacja działań, mających na celu rozwiązywanie problemów i zaspakajanie potrzeb zgłaszanych przez mieszkańców. Koalicyjne działania pozwalają na łączenie profesjonalizmu instytucji oraz spontaniczności organizacji pozarządowych i lokalnych grup. Ponieważ tylko wspólne działania mogą doprowadzić do załagodzenia trudnych problemów społecznych. Taka koalicja pozwala na inicjowanie różnych wydarzeń lokalnych, imprez integracyjnych.

I tak od kilku lat organizowane jest spotkanie integracyjne z dziećmi niepełnosprawnymi w miesiącu czerwcu. Dodatkowo planujemy rozszerzyć tą formę aktywności o festyn rodzinny na rynku miejskim.
Wspólnie z organizacjami pozarządowymi organizowane są zajęcia dla dzieci w Świetlicy Środowiskowej,
W ramach działalności Klubu Integracji Społecznej zainicjowano grupę samopomocową.
Ośrodek Pomocy Społecznej dostrzegając problem osób starszych zainicjował działalność Klubu Seniora WRZOS.
W ramach prac społecznie użytecznych bezrobotni mieszkańcy porządkują swoje otoczenie i dbają o schludny wygląd swojego miasta.

Ośrodek Pomocy Społecznej małymi kroczkami stara się zmienić dotychczasowy schemat pracy pracowników socjalnych. Myślimy, że zainicjowane nieduże jeszcze działania są dobrym początkiem i zachętą innych instytucji do szerszej współpracy.